Futsal is better, czyli wszystko, co musisz wiedzieć 

Na przestrzeni dziejów, aktywność fizyczna odgrywała istotną rolę w życiu człowieka. Przybierała ona coraz bardziej zróżnicowane formy, czego zwieńczeniem była nieustanna formalizacja. Widoczne jest to zwłaszcza w czasach nam najbliższych, w których możliwy jest dostęp do wszechstronnych rozrywek, w tym sportowych. Chcąc nie chcąc, nieuniknionym staje się zjawisko zwiększonej sympatii dla wybranego grona działalności. Przykład ten potwierdza piłka nożna, która zdołała opanować nawet mało dostępne zakątki planety. Można zaryzykować stwierdzenie, iż niemal każdy z nas miał z nią kiedyś do czynienia. Popularność ta odbiła się na wielu gałęziach naszej egzystencji. Taka sytuacja nie dotyczy tylko kwestii pozasportowych - rozrost ten dostrzegalny stał się także w obrębie samego sportu. Przejawia się to w powstaniu różnych odmian, które - głównie przez uznanie dla protoplasty - nie miały szansy przebicia. Do tego grona zalicza się futsal. Ogromna atrakcyjność, dynamika i liczne zwroty akcji nie umożliwiły mu przebicia do szerszej publiki. Duży w tym udział władz światowych, które nie wykazują dużego zainteresowania halową odmianą piłki nożnej. Mimo negatywnego PR’u powyższa specjalność piłkarska jest godna uwagi, co postaram się udowodnić w poniższym tekście.

Znani o futsalu…

Być może futsal jest niszową dyscypliną, jednak można dostrzec, iż miał wpływ na wielu piłkarzy. Coraz większa ich ilość dostrzega wartość w tej piłkarskiej wariacji. Wśród nich są znani i lubiani. Jednym z nich jest Leo Messi, który wspomina swoje lata młodzieńcze w Argentynie:
 

„Jako mały chłopiec w Argentynie grałem w futsal na ulicach i dla swojego klubu. To była niesamowita zabawa i naprawdę pomogła mi stać się tym, kim jestem dzisiaj ”.

Swoje trzy grosze o znaczeniu futsalu dla trawiastej piłki dodał były zawodnik FC Barcelony – Andres Iniesta:
 

„Zacząłem od gry w futsal. Rozwijałem się. Teraz grając, ciągle wracam do korzeni. Na małej przestrzeni musiałem podejmować ryzykowne decyzje. Przewidywalność oznaczała porażkę. Szybko uczysz się, że posiadanie piłki króluje, i to się nigdy nie zmieni bez względu na to, gdzie grasz. Kocham futsal. Sprawia mi wiele radości. Kocham rzeczy, które można zrobić z piłką, szybkość poruszania się, zwody, drybling oraz jakość podań.”

Były gracz FC Barcelony - Andres Iniesta/foto. Christopher Johnson

Rozwój futsalu, bardziej od strony praktycznej i wpływu na trening piłkarza, dostrzegł były coach Arsenalu Londyn – Arsene Wenger:
 

„W futsalu dokonuje się konfrontacja zawodnika z ciągłym podejmowaniem decyzji. Kiedy otrzymujesz piłkę, zmierzasz się z mnóstwem wyborów. Twój mózg działa jak komputer: zdaje sobie sprawę, że już miał do czynienia z taką sytuacją, i stara się podjąć dobrą decyzję – dobre podanie lub dobry strzał. W futsalu jest mnóstwo takich decyzji do podjęcia, dlatego też ciągle się rozwijasz, kiedy grasz.”

W Polsce wartość halowej piłki w umiejętny sposób określił jeden z lepszych trenerów – Jacek Magiera:

„Futsal pomaga rozwijać się młodym zawodnikom w pełnym zakresie: techniczno-taktycznym, motorycznym oraz mentalnym. Częsty kontakt z piłką, która dzięki swoim właściwościom sprzyja grze po podłożu, gra na małej przestrzeni, pod ciągłą presją czasu i rywala, arytmia gry wszechstronnie rozwijają młodych piłkarzy. Polecam szczególnie w okresie zimy i treningów na hali.”

Jak to wszystko się zaczęło… 

Rozwój futsalu nie odbywał się w tym samym tempie, co trawiastej piłki nożnej. Kolebką tej dyscypliny okazał się kraj w południowo-wschodniej części Ameryki Południowej, ojczyzna Luisa Suareza i Edinsona Cavaniego – Urugwaj. Ojcem narodzin tej piłkarskiej specjalizacji stał się Juan Carlos Ceriani, wychowawca w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu dla Młodych Mężczyzn, które było zlokalizowane w stolicy tego państwa - Montevideo. Celem jego działań było opracowanie alternatywnej odmiany futbolu, która byłaby odpowiednia dla rozwoju dzieci i młodzieży.

Ojciec futsalu - Juan Carlos Ceriani/foto. World Futsal Association (AMF - FIFUSA)

Pierwszą innowacją, jaka miała zostać wdrożona w tej idei, było zmniejszenie limitu graczy do pięciu osób (wersja pięcioosobowa) przebywających na placu gry. W planach tych pominięto kwestię ustalenia maksymalnej ilości rezerwowych, co miało zostać dopracowane w późniejszych latach. Boisko, na którym miała zostać rozegrana premierowa batalia, zostało znacznie pomniejszone, w porównaniu do boisk trawiastych. Twórca nowej koncepcji zdecydował się na ten krok, aby w jak największym stopniu dostosować miejsce rozgrywki do potrzeb i możliwości fizycznych młodych ludzi. Urugwajczyk, co istotne, w swoich ustaleniach uwzględnił szansę na rozgrywkę zarówno na zewnątrz, jak i w hali.

Celem Cerianiego, co podkreśla się we wspomnieniach z tamtych lat, było stworzenie takiej gry zespołowej, którą można byłoby przeprowadzać jednakowo w obiektach zamkniętych, jak i otwartych, ale także, by w pewnym stopniu odzwierciedlała tradycyjną piłkę nożną. Okres krystalizacji unikatowej aktywności sportowej zbiegł się w czasie ze zdobyciem złotego medalu przez urugwajskich piłkarzy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku. Jednakże większy wkład w rozpowszechnienie piłkarskich emocji wniósł pierwszy w historii Mundial, rozegrany w 1930 roku, który padł łupem gospodarzy – Urugwajczyków. Dzięki tym dwóm wydarzeniom działalność doświadczonego wychowawcy miały szansę odnieść zamierzony skutek.

W tym samym czasie, co warto nadmienić, w brazylijskim São Paulo rozpowszechniała się podobna odmiana gry piłki nożnej. Jednakże, w brazylijskim wariancie, który dość szybko stracił na popularności, spotkania odbywały się na boiskach do koszykówki. Dodatkowo piłkarze mieli możliwość korzystania z band, które otaczały całe boisko, łącznie z polem za bramką. 

Mini-piłka, jak zaczęto określać nowy model gry piłkarskiej, zaczęła odgrywać coraz większe uznanie w całej Ameryce Południowej. Duża w tym zasługa chrześcijańskiego centrum, które propagowało świeżą wariację piłki nożnej.

W trakcie spisywania zasad południowoamerykański nauczyciel korzystał z ustaleń zawartych w innych dyscyplinach. Z piłki nożnej, wykorzystał możliwość dotykania futbolówki każdą częścią ciała, z wyłączeniem rąk. W przypadku koszykówki były to przeniesienie faktycznego czasu gry - 40 minut - oraz maksymalnego składu każdej z ekip na placu gry. 

Kolejną dyscypliną, która wniosła swoją część w rozwój futsalu, była piłka wodna. Dzięki niej bramkarz mógł uczestniczyć w akcjach swoich kolegów. Ostatnią dyscypliną, która odcisnęła swoje piętno na tworze Cerianiego, była piłka ręczna. Z tej dość popularnej profesji twórca zapożyczył wymiary boiska i bramek.

Niespodziewany sukces…

Futsal zdobywał coraz większą popularność na terenie Ameryki Południowej. Dyscyplina sportu stworzona na potrzeby wychowanków chrześcijańskiego stowarzyszenia, w dość szybkim tempie przekroczyła mury placówki. Szczególnie widać to było w Kraju Kawy. Ten sport był z łatwością odtwarzany przez wszystkich, niezależnie od miejsca i warunków pogodowych, dzięki czemu zawodnicy mieli szansę pozostać w pełni dyspozycji przez cały rok. 

Wszechstronność rozwojowa i pełna swoboda gry spowodowały, iż brazylijski odpowiednik Juana Carlosa Cerianiego – João Lotufo – zdecydował o wykorzystaniu tej sportowej profesji do potrzeb narodowego programu wychowania fizycznego. Krok ten okazał się impulsem do szerokiej popularyzacji gry w całym kraju.

Mimo wszystko zasady pozostawały zróżnicowane, co uniemożliwiało pełną implementację do brazylijskiego systemu sportu. Przełom nastąpił w 1956 roku. Mianowicie, w tym czasie nastąpiła pierwsza próba ujednolicenia zasad nowej dyscypliny, którą dokonano na bazie reguł z urugwajskiego stowarzyszenia YMCA. Dzieła tego podjęli się, mieszkający na co dzień w São Paulo, Habib Maphuz i Luiz Gonzaga de Oliveira Fernandes. Dzięki ich akcji nowy sport miał stać się bardziej dostępny i atrakcyjniejszy dla starszych kategorii wiekowych.

Sao Paulo - jedna z kolebek brazylijskiego futsalu/foto. sxc.hu

Ostatecznie, drugi z nich – Luiz de Oliveira, przyczynił się do stworzenia „Księgi Reguł Futsalu”, która była pierwszą próbą kompensacji zasad tego sportowego fachu. Ponadto, dwa lata później, w 1958 roku, już przy udziale Brazylijskiej Konfederacji Sportu, udało się doprowadzić do powstania całkowicie zgodnych reguł Futebol de Salão, które upowszechniły się w międzynarodowym środowisku piłkarskim. 

Był to wielki krok do rozwoju tej odmiany piłki nożnej już na całym terytorium Ameryki Południowej. Pierwszym przejawem wzrostu znaczenia tej gry na kontynencie amerykańskim stało się zaistnienie, w 1965 roku, Południowoamerykańskiej Konfederacji Futsalu. W jego skład wchodziła Brazylia, Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Peru.

Nowo powstała organizacja postawiła sobie za cel szerzenie tej piłkarskiej koncepcji na całej ziemi amerykańskiej. Pierwszą z prób okazało się powołanie do życia, już w tym samym roku, Pucharu Ameryki Południowej, które uznaje się za kamień milowy w kwestii turniejów międzynarodowych. Udało się przeprowadzić, aż do 1979 roku, 7 edycji – w 6. z nich triumfatorem była Brazylia, natomiast w jeden padł łupem ekipy Paragwaju. 

Sukces organizacyjny tej imprezy spowodował spore zainteresowanie tamtejszych mediów, dzięki czemu futsal zyskał w oczach społeczeństwa. Jednym z nich, który przyłożył się do popularyzacji gry był Jose Antonio Inglez.

Futsal nie tylko w Ameryce Południowej

Rozwój futsalu w Europie wyglądał zupełnie inaczej, niż na kontynencie amerykańskim. Do lat 60. XX wieku w ogóle nie znano takiej dyscypliny, co więcej, nikt nie myślał o grze na hali. Przełomem okazały się Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej z 1958 roku, które odbywały się w szwedzkim Sztokholmie. Dotyczy to zwłaszcza członka ekipy austriackiej – Josefa Argauera, który podpatrzył trening Brazylijczyków. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że ich zajęcia odbywały się na hali. 

Jeden z liderów Austriaków był zaciekawiony tamtą grą, co przyczyniło się do tego, że postanowił zorganizować podobne mecze u siebie w kraju. Mimo początkowego oporu, nowa odmiana futbolu zyskała uznanie w Wiedniu, a potem w całej Europie. W dość szybkim tempie moda na futsal ogarnęła inne kraje, jak choćby Hiszpanię, Włochy czy Holandię. Ci ostatni postanowili zorganizować rozgrywki ligowe – w sezonie 1968/1969 triumfatorem tych spotkań została ekipa Saga ’66.

Rywalizacja między kazachskim Kajratem Ałmaty a hiszpańskim Interem Movistar w ramach Pucharu UEFA z dnia 2 kwietnia 2009 roku/foto. Vladislav Falszywomonetczyk

Taki obrót spraw wymusił powstanie organizacji, która byłaby w stanie panować nad rozwojem nowego wariantu piłki nożnej. Stało się to w 1971 roku, gdy powstała pierwsza międzynarodowa federacja futsalu – FIFUSA (Federacion Internacional de Futbol de Salon). Jej przewodniczący – João Havelange – doprowadził do ostatecznej poprawki przepisów gry. Już trzy lata później, rozegrano pierwsze międzynarodowe starcie – dnia 19 lipca 1974 roku ekipa Włochów rozgromiła Libię 9:2. 

Dalsze prace organizacyjne dały możliwość przygotowania historycznych, pierwszych mistrzostw świata w futsalu pod auspicją FIFUSA. Odbyły się one w 1981 roku, w brazylijskim São Paulo. Pięć lat później zorganizowano nieoficjalny turniej towarzyski, w którym wystąpiło 8 ekip. Ich triumfatorem została reprezentacja Węgier, a w finale pokonała Holendrów.

Jednakże lata 80. XX wieku dla rozwoju nowej wariacji piłki nożnej miały okazać się kolejnym krokiem w przód. Bowiem dotychczasowy przewodniczący FIFUSA, wraz z Seppem Blatterem pracowali nad kolejną wersją przepisów. W ostatecznej wersji projektu zdecydowano się zwiększyć rozmiary piłki, jak również samego placu gry i bramek. Ten luźny stan zawieszenia zakończył się w 1988 roku, kiedy futsal stał się oficjalną dyscypliną pod zarządem FIFA.

Rok później, już po zmianie przepisów, przeprowadzono pierwsze w historii mistrzostwa świata w tej odmianie piłki nożnej. Miejscem zmagań okazał się holenderski Rotterdam. Na miejscu stanęło 16 ekip, ale tą najlepszą okazali się gracze z Brazylii. Kolejne wydarzenie na tym poziomie odbyło się w 1992 roku – w Hongkongu. Co istotne, określono je jako Mistrzostwa Świata w piłce pięcioosobowej FIFA. Przełom nastąpił na następnym Mundialu. W zdarzeniu z 1996 roku, które miało miejsce w Gwatemali, piłkarze grali już na Mistrzostwach Świata w Futsalu FIFA. Mimo instytucjonalizacji dyscypliny FIFUSA wciąż prężnie funkcjonowała. Z pozytywnym skutkiem odbywały się mistrzowskie imprezy pod ich szyldem. 

Pewien przełom nastąpił w 2002 roku, kiedy FIFUSA – głównie pod wpływem Panamerykańskiej Konfederacji Futsalu (La Confederacion Panamericana de Futsal: PANAFUTSAL) – się rozpadła, a w jej miejsce narodził się Światowy Związek Futsalu (Asociacion mundial de Futbol de Salon: AMF). 

Logo Światowego Związku Futsalu - AMF/foto. UHNCs

Zdaniem ich włodarzy, FIFA dba o futsal nie tyle z punktu widzenia odrębnej dyscypliny sportowej, ile jako elementu trawiastej piłki nożnej. Warto dodać, iż w chwili obecnej AMF posiada 34 państwa członkowskie, dzięki czemu mogą prowadzić, odrębnie od FIFA, niezależne wydarzenia mistrzowskie. Ponadto, oprócz władz światowych, niezależny twór wykształcił trzy satelickie organizacje – europejska UEFS oraz 2 południowoamerykańskie – CSFS oraz CPFS. 

Pochodzenie nazwy

Określenie „futsal” zaczerpnięto z 2 krajów, w których ta dyscyplina może pochwalić największą popularnością. W pierwszym przypadku nazwa ta wywodzi się z języka portugalskiego futebol de salão. Może ona nawiązywać do „Księgi reguł futsalu” z 1958 roku, jednak specjaliści nie wskazują na tak dalekie pochodzenie wyrazu. W drugim, właściwszym pochodzeniu, można nawiązać do hiszpańskiego futbol sala czy futbol de salon, co można dosłownie przetłumaczyć jako „piłka nożna halowa”.

Wyrażenie „piłka nożna halowa” jest dosłownym tłumaczeniem z obu iberyjskich języków. Jednakże większe wpływ wywarło nazewnictwo hiszpańskie. Nawiązuje to do zdarzenia z 1985 roku. Wtedy też, na mistrzowskiej imprezie w Madrycie, użyto słów „futbol sala”, które szybko weszło do powszechnego stosowania. W tle można dostrzec także spór na linii FIFUSA – FIFA o tytuł „futebol”. Jako że było to zarezerwowane dla trawiastej odmiany piłki nożnej, chciano znaleźć właściwy odpowiednik. Poprzednik AMF zarejestrował „fut-salw”, co utrudniło większemu następcy znalezienie rozwiązania. Dlatego też piłkarski gigant dokonał drobnej korekty, dzięki czemu przeszedł z „futbol sala” do „futsal”. 

W innych krajach można dostrzec, w kontekście określenia sportu, drobne nawiązania do jego reguł. W słonecznej Italii futsal ukrywa się pod nazwą calcio a 5 (piłka nożna pięcioosobowa), co sugeruje liczebność graczy jednej drużyny na boisku. Nie ma z tym problemu we Francji, gdzie jest to zwane „football de salle”. Patrząc na etymologię tego wariantu piłkarskiego, można mieć wrażenie, iż krąży ono dość blisko wobec hali – miejsca, w którym rozgrywa się tę piękną dyscyplinę sportu.

Jak to było z futsalem w Polsce

Dyscyplina sportu, jaką jest futsal, pierwszy raz gości na ziemiach polskich dopiero na początku lat 80. XX wieku. Zanim można powiedzieć o premierowym meczu tej odmiany piłki nożnej na naszych halach, pierwotnie grano w coś, co nawiązywało do tego sportu. Bowiem od 1984 roku należy uznać regularne funkcjonowanie Mistrzostw Polski w minipiłce – zarówno w hali, jak i na boiskach otwartych. W tej pierwszej specjalności mistrzem kraju została ekipa 22 - Findera Gliwice, natomiast w tej drugiej pierwszym triumfatorem został PSC 62 Kaktus Warszawa.

Jednakże, w okresie lat 1984-1988, kiedy rozgrywano ten format mistrzostw, ekipy rywalizowały w składach sześcioosobowych (5 graczy na placu gry i bramkarz). Ta odmiana piłki nożnej znalazła się pod egidą ówczesnej Komisji Krajowej Szóstek Piłkarskich (KKSP), która od dnia 16 października 1983 roku działała przy Zarządzie Głównym Akademickiego Związku Sportowego (AZS). 

Przedstawiciele Futsal Ekstraklasy w sezonie 2019/2020 - Gatta Active Zduńska Wola i MOKS Słoneczny Stok Białystok/foto. Grzegorz Chuczun

W tamtym okresie można powiedzieć o pewnej dominacji teamu Sektora Gliwice, który, oprócz krajowego prymu, 5-krotnie zdobył Mistrzostwo Gliwic na otwartych boiskach. Z czasem, postanowiono dążyć do zmniejszenia liczby zawodników na placu gry (na świecie rywalizowano także w wersjach 5-osobowych i 7-osobowych), co było związane z przyszłym włączeniem rozgrywek minifutbolowych pod auspicją FIFA. Działo się to około 1988 roku. Już rok później, w 1989, można stwierdzić oficjalne narodziny futsalu jako skodyfikowanej dyscypliny w Polsce. W tym czasie zorganizowano pierwsze Mistrzostwa Polski na hali i na boiskach otwartych w wersji pięcioosobowej. Triumfowały wtedy ekipy The Mechanics Ax Rzeszów (na hali) oraz Zawiszy Gliwice (w wersji na otwartym boisku).

Czas na zmiany…

Przed inauguracją powyższych gier, w ramach drogi do spełnienia prawnych wymagań dla tego sportu, w 1987 roku nastąpiło przekształcenie w krajowym organie zarządzającym. Powstała wtedy Krajowa Komisja Mini Piłki Nożnej (KKMPN), która 5 lat później podzieliła się na 2 ciała. Mowa tu o Polskim Towarzystwie Piłki Nożnej Pięcioosobowej (PTPNP) oraz Polskim Stowarzyszeniu Mini Piłki Nożnej (PSMPN). 

Każda z nich znalazła się pod skrzydłem Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN), jednak to ta pierwsza mogła działać w szerszym zakresie, czego oznaką było prawo do organizacji mistrzostw krajowych. Rok przed rozbratem w krajowych strukturach, dokładniej w styczniu 1992 roku, nastąpił przełom w polskim futsalu. Objawił się on powołaniem narodowej reprezentacji Polski, która miała stanąć do turnieju eliminacyjnego do II finałów Mistrzostw Świata w 1992 roku. Pierwszy mecz odbył się w dniu 21 kwietnia 1992 roku, kiedy to w hiszpańskim Burjassot nasza kadra zremisowała z ekipą Wspólnoty Niepodległych Państw 7:7 (do przerwy 3:4). Pierwsze trafienie z orzełkiem na piersi zdobył Artur Załęcki, gracz Vulcanu Warszawa.

W drugim spotkaniu, rozegranym w dniu 22 kwietnia 1992 roku w Riba – Roja de Turia, nasz zespół odniósł historyczne zwycięstwo, pozostawiając na placu boju pokonaną wspólną reprezentację Czech i Słowacji 3:2 (3:1 do przerwy). Dzięki remisowi w dniu następnym, 3:3 z Węgrami, nasz team zdołał awansować do turnieju finałowego MŚ w Hongkongu. Zanim jednak wyjazd do Azji się odbył, kadrowicze przybyli do Władysławowa, by po raz pierwszy zaprezentować się polskiej publiczności. W tamtejszym towarzyskim turnieju o Puchar InterBanku nasi gracze roznieśli Łotyszy 10:2 (8:0). W 2003 roku utworzono kadrę młodzieżową, a kilka miesięcy później kadrę akademicką. W międzyczasie doszło do istotnych zmian organizacyjnych w polskim futsalu. Mianowicie, w 1996 roku do połączenia PTPNP i PSMPN, co doprowadziło do krystalizacji jednej, wspólnej Komisji ds. Futsalu PZPN, która miała na celu reprezentację polskich interesów na arenie międzynarodowej. 

Aktualny Przewodniczący Komisji PZPN ds. Futsalu i Piłki Nożnej Plażowej - Adam Kaźmierczak/foto. Łódzki ZPN

Ponadto, podmiot ten zobowiązał się do powoływania kadr narodowych, jak i do organizacji rozgrywek o Mistrzostwo Polski i Puchar Polski. Jednocześnie, włodarze związku starały się zrobić wszystko, aby móc zorganizować regularne rozgrywki ligowe o mistrzostwo kraju. Starania te zintensyfikowano na początku lat 90. XX wieku, jednak dopiero z dniem 7 listopada 1994 roku wszelkie próby zostały wynagrodzone. 

W czasie posiedzenia krajowych władz w Kielcach podjęto decyzję o stworzeniu Ligi Halowej Piłki Nożnej Pięcioosobowej (LHPNP), jak i ustalono jej regulamin. Pierwsza edycja miała miejsce w sezonie 1994/1995, kiedy to grano systemem „wiosna-jesień”. Do ówczesnej rywalizacji przystąpiło 8 ekip, wśród których najlepsza okazała się PA Nova Texas Gliwice, a spadkowiczem okazał się Promont Kielce. Oprócz nich akces w rozgrywkach zgłosili Jard Gliwice, Suw-Tur Łódź, Lipnik Bielsko-Biała, Team Legnica, Centrum Bielsko-Biała i Energetyk Jaworzno. 

Rozwój futsalu postępował w kolejnych latach. Dzięki temu w 2010 roku powołano do życia spółkę Futsal Ekstraklasa Sp. z o.o., która przejęła od Polskiego Związku Piłki Nożnej zarząd nad organizacją najwyższej klasy rozgrywkowej w Polsce. W chwili obecnej, oprócz najwyższego poziomu, istnieją 2 I ligi (grupa północna i grupa południowa) oraz nieliczne ligi wojewódzkie.

Kto zarządza futsalem

W wyniku licznych zaszłości historycznych, zarządzanie światowym futsalem podzieliło się na dwa obozy. Mimo licznych rozmów i powrotów do negocjacji dwóm halowym potentatom nie udało osiągnąć się słusznego kompromisu. Skutkiem tego jest sytuacja, w której międzynarodowe zawody organizowane są przez dwie organizacje: AMF (Światowa Organizacja Futsalu), która jest zwierzchnikiem pierwotnej szkoły futsalu oraz FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej).

Organy zarządzające Futsalem/opracowanie własne

Co do samej Światowej Organizacji Futsalu (AMF), swoją siedzibę ma w stolicy Paragwaju - Asuncion. Mimo że jako pierwsza organizacja o globalnym charakterze organizowała mistrzowskie imprezy, to nie przetrwała dominacja starszego kuzyna. Wciąż aktywnie działa na rzecz popularyzacji futsalu. 

W chwili obecnej, w jej strukturach działa 34 podmioty - 32 kraje oraz 2 podmioty, które są nieuznawane, jako odrębne, na arenie międzynarodowej. Mowa tu o Kraju Basków i Katalonii, która gościnnie występowała na Mistrzostwach Świata, organizowanych przez tę grupę.

Przedstawiciele Futsal Ekstraklasy w sezonie 2020/2021 - Rekord Bielsko - Biała i GI Malepszy Futsal Leszno/foto. Jakub Schwarz

W tym gronie znalazły się trzy kraje z Afryki: Maroko, Kongo oraz Republika Południowej Afryki. Z Oceanii - tylko Australia wyraziła chęć aspiracji w drugiej organizacji futsalowej. Nie lepiej to wygląda na kontynencie azjatyckim, gdzie 4 kraje poczuły chęć reprezentacji w tej grupie. Taką decyzję podjęły Indie, Tajwan, Pakistan oraz Tajwan. 

W przypadku obu Ameryk: Południe zameldowało się w pełnej gotowości, natomiast na Północy tylko Stany Zjednoczone i Meksyk chciały zjednoczyć się pod nowym logiem. Dodatkowo, w tym gronie zagościło wyspiarskie Curacao. Na kontynencie azjatyckim tylko 13 państw wyłamało się spod reżimu FIFA. Jednakże, wśród futsalowych gigantów, swoje ekipy w AMF wystawiają Rosja i Włochy.

Jak i gdzie grają w futsal

Mimo wciąż rosnącej popularyzacji tej dyscypliny sportu piłkarskim decydentom ciężko przekonać swoich rodaków do tej odmiany piłki nożnej. Taki stan rzeczy nie jest powszechny, gdyż, jak wiadomo, mekką futsalu wciąż pozostaje Ameryka Południowa, a kroku jej stara się dotrzymać Europa. W tyle nie pozostaje kontynent azjatycki, a kolejne kraje przyłączają się do futsalowej rodziny.

Rywalizacja reprezentacji Włoch i Słowenii na Mistrzostwach Europy w Futsalu w słoweńskiej Ljubljanie w 2018 roku/foto. Getty Images

Mimo reprezentacyjnego szału, rozgrywki klubowe wciąż stoją na niskim poziomie. W wielu krajach dyscyplina ta wciąż oczekuje na wzrost jakości i profesjonalizacji, jednakże, z roku na rok można dostrzec, iż pojawiają się kolejne podmioty, którym na sercu leży rozwój tego sportu. 

W przypadku klubowych starć sporą rolę w tej kwestii odgrywa Europa. Zmiana nazwy rozgrywek – z Pucharu UEFA na Ligę Mistrzów – jest drobnym krokiem ku poprawie wizerunku. Duży kamień milowy odgrywają w tym giganci, tacy jak FC Barcelona, Inter Movistar czy portugalski Sporting Lizbona.

Międzynarodowe rozgrywki Mężczyzn w Futsalu/opracowanie własne

 Międzynarodowe rozgrywki Kobiet w Futsalu/opracowanie własne

Klubowe rozgrywki w Futsalu/opracowanie własne

Jak potoczy się rozwój futsalu?

Dyscyplina, jaką jest futsal, ma spory potencjał. Nie da się ukryć, iż wzrastająca świadomość szkoleniowców, zwłaszcza tych dbających o młodzież, pomaga w jej rozwoju. Coraz większego nacisk na troskę o najmłodszych sprawia, że sympatycy tej piłkarskiej wariacji nie muszą martwić się o następców. 

Popularyzacja futsalu wśród największych marek, choćby na polskim podwórku, jakimi są Piast Gliwice, Legia Warszawa, Widzew Łódź czy od niedawna Śląsk Wrocław - daje nadzieję na dążenie ku profesjonalizacji, której nam brakuje.

Współpraca medialna Statscore Futsal Ekstraklasy ze spółką Canal+/Fot. canalplus.com

Budowa produktu, jakim jest futsal, w kolejnych mediach jest wartością samą w sobie. Coraz częściej dociera od do kolejnego kręgu odbiorców dzięki transmisją w telewizji publicznej. Jest spora szansa, że kolejni Polacy, nieświadomi piękna piłki halowej, zaczną podchodzić do niej z większą pasją i zaangażowaniem. Rosnąca pozycja polskich klubów, ale także ich polityka transferowa buduje przekonanie, że najlepsze w polskim światku piłkarskim jest tylko kwestią czasu. Widać ludzi, którym zależy na dobru i rozwoju tej profesji. Korzystając z hasła wielkopolskiej ekipy Red Dragons Pniewy - Futsal is better!